Suikerhistorie
De rol van suiker door de eeuwen heen
Bronnen beeldmateriaal
Het prille begin
800 v.Chr. - 0
Konfijten, conserveren en inmaken
18e eeuw
Naar Amerika!
15e - 16e eeuw
Suiker als feest:
gastronomische desserts
19de eeuw
Proeftuin Spanje
7e - 14e eeuw
Koekje erbij?
18e eeuw en later
Suiker hoort er vanzelfsprekend bij
Eind 19e eeuw
Suiker als medicijn
8e - 12e eeuw
Suiker van biet!
19e eeuw
Suiker en slavernij
16e - 17e eeuw
Suikerbakkers
Eind 16e eeuw
Dieet en lijn
20e eeuw
De suikertovenaar
17e - 18e eeuw
Van medicijn
naar lekkere luxe
16e eeuw
Suiker in het normale voedingspatroon
20e - 21e eeuw
Konfijten, conserveren en inmaken
Dankzij de suiker was de huisvrouw en huishoudster in staat om de oogst te verwaarden voor de winter. Niet alle vruchten kun je lang bewaren of drogen. Maakte je er jam of gelei van, of mengde je het sap met suikersiroop, verzegelde je de potten en flessen goed, dan kon je ook in de donkere dagen genieten van de zomer.
Suiker bracht ons de mogelijkheid vruchten en vruchtensap in te maken, zodat we ook buiten het seizoen van de vruchtensmaak konden genieten. Jams, gelei, siroop, droge en natte confituren kwamen binnen ons handbereik.
LEES MEER
Koninklijke confituur
Het wordt zelfs mode om confituur te maken. De dames van de betere kringen hadden zelfs een speciaal komfoortje in de keuken met een zacht vuurtje waarboven de gesuikerde vruchten en jams konden indrogen. Naar het schijnt heeft ook koningin Mary II, de echtgenote van stadhouder-koning Willem III, een dergelijk konfijtstelletje bezeten op Paleis Het Loo, waar zij een speciaal vertrek daartoe vlak bij haar tuin liet inrichten.
Huisvlijt
De 18e-eeuwse kookboeken wemelen van de recepten voor konfijten, of het nu om meloenschillen gaat, of noten, om viooltjes of abrikozen, alles kan worden ingemaakt. De kunst is het goed afsluiten van de potten, vroeger een stuk lastiger dan nú. De droge confituren gingen in een spaanplaten doosje, de natte in een pot, met daarover heen een droge blaas. Toch kan er dan op de jam schimmel ontstaan. In 1604 adviseert Lady Elinor Fettiplace daarom: ‘wanneer er schimmel begint te groeien, dan moet je de potten in een kast vlak bij het vuur zetten’.
Fabrieksjam
De huisvlijt werd overgenomen door de voedingsmiddelenindustrie. De ene na de andere jamfabriek opende de deuren. Tielse Flipje prees de jam van De Betuwe (1885-1993) aan. De fabriek is gesloten, maar Flipje heeft inmiddels een eigen museum. Nu is het thuis verwerken van zelf geplukte vruchten uit tuin of uit het wild weer heel populair. Je kunt er cursussen in volgen om het vak van jam en gelei maken goed onder de knie te krijgen. Zo blijft die lange traditie in stand.
Flipje, mascotte van de Tielse jamfabriek De Betuwe (1885-1993).
Druyve te Confyte
Neemt van de grootste witte Lange hanepote, de pitten wel en voorsigtig uyt gedaan en midde door gesnede op yder pond ¾ pond Candy suyker in late kooken, dan uytgeschept in reege water en voor weder uyt gedaan, dan de siroop klaar make en Eve de druyve erin late koke.
Uit: Keuke-Boek van Maria Philippina Schrijver (1752).
RECEPT
Stilleven van Luiz Meléndez.
Konfijten, conserveren en inmaken
18e eeuw