Suikerhistorie
De rol van suiker door de eeuwen heen
Bronnen beeldmateriaal
Het prille begin
800 v.Chr. - 0
Konfijten, conserveren en inmaken
18e eeuw
Naar Amerika!
15e - 16e eeuw
Suiker als feest:
gastronomische desserts
19de eeuw
Proeftuin Spanje
7e - 14e eeuw
Koekje erbij?
18e eeuw en later
Suiker hoort er vanzelfsprekend bij
Eind 19e eeuw
Suiker als medicijn
8e - 12e eeuw
Suiker van biet!
19e eeuw
Suiker en slavernij
16e - 17e eeuw
Suikerbakkers
Eind 16e eeuw
Dieet en lijn
20e eeuw
De suikertovenaar
17e - 18e eeuw
Van medicijn
naar lekkere luxe
16e eeuw
Suiker in het normale voedingspatroon
20e - 21e eeuw
Suiker hoort er vanzelfsprekend bij
Aan het eind van de 19e eeuw hoort suiker er gewoon bij in de keuken en op tafel. Met de komst van de huishoudscholen krijgt suiker een afgemeten plaats in de ingrediëntenlijst, zoals alle ingrediënten per gram of ons, of zelfs pond berekend. Toch klinken er al geluiden, dat het als snoepgoed minder aan de gezondheid bijdraagt dan bijvoorbeeld pinda’s dat doen.
LEES MEER
De kook- en huishoudscholen zijn uit Duitsland komen overwaaien. Het was belangrijk dat de huisvrouw gezonde voeding op tafel zette voor haar gezin. In 1889 verschijnt een vertaling van het Duitse boek van Lina Kux, directrice van de Kookschool te Hannover. Haar Het bereiden van poddingen, charlottes, crêmes, geleien enz. op de beste en goedkoopste wijze. Met een aanhangsel betreffende de bereiding van ijs, krijgt zelfs een tweede druk. En zoals dat gaat: waar een huishoudschool verrijst, verschijnt een bijbehorend kookboek. Al dan niet van de hand van één van de onderwijzeressen aan de huishoudschool in Amsterdam. In 1887 publiceert ze Aaltje, Nieuw Nederlandsch Kookboek van Odilia A. Corver, directrice van de tijdelijke kookschool in Amsterdam.
Tot op de halve cent berekend!
In 1901 verschijnt het boek van Martine Wittop Koning, Eenvoudige berekende recepten. Het beleeft in 1931 de 54ste druk. De prijsberekeningen worden per drukgang bijgewerkt (zie recept). In 1924-25 publiceert deze Amsterdamse huishoudschoollerares een boekje over Puddingen en nagerechten, en één met Honderd Gebak-recepten. Waarna in 1926 het boek verschijnt Honderdvijftig Amerikaansche recepten voor cakes, vulsels, glazuren, candies, desserten enz., geschreven door Willy Cornelissen-Schep. Het is de opmaat naar een - vooral na de Tweede Wereldoorlog - toenemende behoefte aan creatieve, smakelijke en vooral zoete toetjes en baksels.
‘Een kind kan zijn snoepcenten beter aan pinda’s uitgeven. Ik zie ze altijd graag op de snoeptafeltjes prijken en betreur dan alleen dat ze er niet zoo verleidelijk uitzien als de hooggekleurde suikerwerken.'
Odilia A. Corver. Directrice van de tijdelijke kookschool te Amsterdam (1887)
Vanillevla
Nodig: ¾ liter melk, 45 gram suiker, ¼ vanillestokje, 30 gram maïzena, 1 à 2 eieren (bij elkaar 0,28 cent inclusief de energiekosten)
Bereiding: Breng de melk met de vanille en de suiker langzaam aan de kook, zoodat de vanille goed aftrekt. Meng terwijl (tegelijkertijd) de maïzena aan met het geklopte ei en met zooveel van de lauwe melk, tot alles samen een gelijke massa vormt. Voeg hierbij roerende wat kokende melk, tot het mengsel warm en dun vloeibaar is; giet het flink roerende bij de kokende melk en laat het, roerende, even doorkoken tot het meel gaar is (ongeveer 5 minuten). Neem er vóór het opdoen de vanille uit. Voor het kloppen is een klein eierkloppertje (garde) het gemakkelijkste omdat daardoor de vloeistof door de geheele massa in beweging wordt gehouden en het ei zoodoende minder kans heeft van schiften. Roer onder het bekoelen van tijd tot tijd om te voorkomen, dat zich op de vla een vlies vormt.
Uit: Eenvoudige berekende recepten van Martine Wittop Koning (1919).
RECEPT
De banketbakker. Allerhande zoetigheden van groot tot klein voor groot en klein (rond 1900).
Uit: Eenvoudige berekende recepten, Martine Wittop Koning, lerares in koken en voedingsleer aan de Nieuwe Huishoudschool te Amsterdam, 32ste druk (1919).
Suiker hoort er vanzelfsprekend bij
Eind 19e eeuw